08 Февраля 2015

Дугаржап Дашиев

ДУГАРЖАП ДАШИЕВ. ЭЛИТЭ АРТИСТЫН 75 ЖЭЛЭЙ ОЙДО

Дугаржап Цыренович 1939 оной майн 5-да Зэдын аймагай Уулзар тосхондо түрэhэн юм. Свердловск хотодо консерватори дүүргэжэ ерэhээр лэ наhанайнгаа hүүлшын үдэр болотор түрэл Буряадайнгаа нэрые үргэжэ, алдарыень дабтажа ябаал даа…

СССР-эй арадай артист, М. Глинкын нэрэмжэтэ Россин Гүрэнэй шангай лауреат, Буряад Республикын Гүрэнэй шангай лауреат Дугаржап Дашиев Свердловскын консерваторида профессор З. В. Щелковой класста дуунай искусствада һуража гараһан байна. 1968 ондо, оюутан ябахадаа, М. Глинкын нэрэмжэтэ, Бүхэсоюзна VI конкурсдо хабаадажа, лауреадай нэрэ зэргэдэ хүртэhэн юм. Тиихэдэ тус конкурсын жюрин түрүүлэгшэ Ирина Архипова Дугаржап Дашиевые «уян зөөлэн хоолойтой» гэжэ элирүүлээ бэлэй.

Дээдэ һургуулияа эрхим дүүргэжэ, Буряадай оперо болон баледэй театрта Дж. Вердиин «Травиата» оперодо түрүүшынхеэ хабаадажа, залуу дуушан дээдэ һургуулиин олгоһон эрдэм бэлигые гэршэлээ. Тиин саашадаа драматическа рольнуудые уранаар наадажа, «Аидада» Радамасай роль, «Энхэ Булат баатарта» Энхэ баатарые наадажа, «Чудесный клад» оперодо хонишон хүбүүн Баирай роль гүйсэдхэжэ, харагшадай үндэр сэгнэлтэдэ хүртэһэн байна. 1977 ондо Буряадай оперын театр Д. Вердиин «Отелло» оперо табижа, тэндэ «нэгэ актерай зүжэгтэ» мэтэ – гол партиие ялас гэмээр гүйсэдхэжэ, аргагүй ехэ амжалта туйлажа, абьяас бэлигээ тодоруулаа. Тэрэ үедэ Буряадай театрай ахамад дирижер байһан И. Айзакович Д. Дашиевые онсо тэмдэглэжэ, «театртамнай драматическа бэлигтэй, дуу дуулалгын талаар һайн шадабаритай дуушан бии болоо. Дугаржап Дашиевай ашаар оперно искусствын дээдын хэмжээнэй дээжэдэ хүртэжэ, театрайнгаа репертуар улам элбэгжүүлээбди» гэжэ хэлэһэн байна. Олон харагшадай һанамжаар, Отеллын роль наадажа, Д. Дашиев ая маягыень, зангыень тодоор харуулан, мүн лэ дуунай талаар нягта холбоотойгоор зүжэгэй роль гүйсэдхөө гэжэ онсо бэлигыень харагшад тэмдэглээ бэлэй.

Гадна Буряадай оперо болон баледэй театрай баян түүхэдэ Д. Дашиев «Пиковая дама» гэһэн партиин Германай роль наадажа, мүн лэ өөрын онсо сараа үлөөһэн гэхэдэ болохо. 1979 ондо Буряадай театр энэ оперо шэнээр найруулан табиһан байна. Тиигэжэ Дугаржап Цыренович Дашиев зохёохы замайнгаа утын хугасаада театртаа 30 гаран парти гүйсэдхэһэн, Канио ("Паяцы"), тайшаа Андрей (Хованщина"), Ленька («В бурю"), Лыков ("Царская невеста"), Рудольф ("Богема"), Дон Карлос ("Дон Карлос"), Хозе («Кармен») болон бусад оперонуудта хабаадажа, алишье зүжэгтэнь үнэншэмэ зүбөөр, уран һайханаар наадаһан, тодорһон байна.

2014 оной ноябриин 6-7-ной үдэрнүүдтэ Буряадай П. Чайковскийн нэрэмжэтэ урлалай дунда мэргэжэлэй hургуулиин танхим соо дуушадай Д. Дашиевай нэрэмжэтэ IV мүрысөөн болохоор хараалагданхай.

Yшөө хабартаа, Дугаржап Дашиевай түрэhэн үдэртэ зорюулагдан, тэрэнэй түрэл театр соо дуушанай ажал ябуулгые харуулhан үзэсхэлэн дэлгэгдэhэн байгаа.

Дугаржап Дашиевич мэргэжэлтэ урлалай элитэ ажал ябуулагша байхаhаа гадна, мэдээжэ ниитын ажал ябуулагша байhан юм. Аймагай Соведтэ депутадаар hунгагдаhан, 1984-1989 онуудта СССР-эй Верховно Соведэй депутат, КПСС-эй ХХVI съездын делегат, тиихэдэ 1980 онhоо 1987 он болотор Буряадай театрай ажал ябуулагшадай холбооной түрүүлэгшэ байгаа. Улаан-Yдэ хотын Захиргаанай болон театрай хамта олоной дурадхалаар тэрэнэй нэрые мүнхэлхэ дурадхал оруулагдажа, Улаан-Yдэ хотын 128-дахи микрорайондохи нэгэ гудамжые тэрэнэй нэрээр нэрлэхэ шиидхэбэри абтанхай.

  Автор: Николай Шабаев

minkultrb.ru