08 Февраля 2015

ОПЕРЫН ТЕАТР 75 ЖЭЛНYYДЭЙ ТУРШАДА

Буряад-Монголой АССР-эй Гүйсэдхэхы Түб Хорооной Хүтэлбэриин 1939 оной декабриин 20-ной тогтоолоор үндэhэн драматическэ театр хүгжэмтэ-драматическэ театр болгогдожо хубилгагдаhан байгаа. Мүнөө байhан Ленинэй орденто театрай түүхэ энэ үдэрhөө тоологдоно.

Тон тобшо, богонихоноор, мэдээсэлэй тухай бэшэбэл иимэ: 1948 он болотор театрай шэнэ шэглэлээ тодорхойлон бэдэрэлгын хаhа үнгэрнэ. Энэ үедэ театрай тайзан дээрэ драматическэ, хүгжэмтэ, хатарай зүжэгүүд зэргэ ябуулагдажа байгаа. Иигэжэ хүдэлжэ байха хоорондоо хүгжэмтэ гэhэн гол шэглэлдээ таараха мэргэжэлтэдые урижа асарха, бэлдэхэ, өөhэдөө хүмүүжүүлхэ ехэхэн хүдэлмэри туйлажа гарана, тиигэжэл “Оперо болон баледэй” гэhэн шэнэ нэрэдээ хүрэжэ, энэл шэглэлээрээ бэеэ дааhан театр болоо ха юм даа. Театрай найрал дуунай 100 хүнhээ бүридэhэн бүлэгые Буряадай дэбисхэр дээрэ нютаг бүхэнөөр бэдэрэлгын, мүн шэлэн абалгын ехэ хүдэлмэри ябуулжа хүсээhэн байха юм. Тэрээн дээрэнь хүгжэмшэд, хатаршад, арбаад гаран гол дуушад болон хатаршад – хамта дээрээ баhал нэгэ 100 тухай хүнүүд театрай бүридэлдэ ороно.

 

1940 ондо Москвада үнгэрхэ Буряад урлалай арбан хоногто үргэн дэлисэтэй бэлэдхэл эхилжэ, тэрээн соонь М. Фроловай «Энхэ-Булад баатар» гэhэн түрүүшын оперо оролсоно. Театрай дуушад дуунай ехэ hургуули гаталжа гарана. Энэ арбан хоногой дүнгөөр манай театр Россиин Федерациин театрнуудай дундаhаа эгээл түрүүлэн Ленинэй ордендо хүртэhэн габьяатай.

1943 ондо Буряад театр түрүүшынхие хүршэнэртөө айлшална – Монгол ороной тайзан дээрэ амжалта түгэс наада дэлгжэ бусаhан дурсалганууд байдаг.

 1949 онhоо Буряад-Монголой Ленинэй орденто Оперо болон баледэй театр гэhэн үндэр нэрэеэ дээрэ үргэжэ, гайхамаар олон туйлалтануудые туйлажа гараhан юм.

 Һонирхоhон хүндэ театрай дэлгэрэнгы түүхэ оложо ядахаар бэшэл даа.

 СССР-эй арадай артист Гомбо Цыдынжаповай нэрэмжэтэ дуурь бүжэгэй академическэ театр эдэ үдэрнүүдтэ анхан байгуулагдаhанhаа хойшо үнгэрhэн 75 жэлэйнгээ алдарта ойн hайндэрые угтаха бэлэдхэлэй ехэ хүдэлмэри ябуулжа байнхай. Театрай зар тунхаг анхаржа, ажаглажа, найр наадандань хабаадалсаха аргаяа hамбаашалжа байгаарайт, хүндэтэ харагшад.    

 Автор: Николай Шабаев