14 Декабря 2015

БҮТИДЭЙ ДОНДОГ-СЭРЭН. БУЛГАН ТАЛЫН АЯНГА (АЯЛГА)

БҮТИДЭЙ ДОНДОГ-СЭРЭН. БУЛГАН ТАЛЫН АЯНГА (АЯЛГА)

Энэ ябажа байгаа арбан хоёр һарын 13-да Бүтидэй Дондог-Сэрэнэй хубиин тоглолто Буряад театрай танхим дүүрэн харагшадые суглуулжа үнгэрбэ.

Буряадай Гүрэнэй дуун болон хатарай үндэһэн «Байгал» театр бултадаа гэхээр ерэжэ, театрайнгаа нэрэдэ горитойхон нэмэри оруулжа ябадаг гол дуушадайнгаа нэгые хүгжэм, хатар, дуугаараа дэмжэжэ, үдэшын баярые үлүү ехэ үзэмжэтэй болгобо.

Жаргал Бадмаев хүнгэн, шуран, залуухан, үгэ баянтай, баян мүртөө тэрэнь шогтойхон, энэ үдэшын сагай ба ябасын хубаариие зохёожо, тоглолтые хүтэлхэдөө хөөрөөн соогоо эгээл Шэнэхээн маяг оруулан, харагшадые оройдоошье хашараангүй, хэм соохоноо хүтэлжэ, бүхы үдэшэеэ нэгэ ехэ баглаа болгон эблүүлжэ шадаа. Тиимэһээ энээхэн мэдээсэлээ Жаргал Бадмаевай бэшэһэн сагай ба ябасын хубаариһаа «хулуужа» бэшээд, уншагшадайнгаа һонорто дурадхаха бодолтой «гуурһаяа» бариба гээшэб.  

Сэлгеэхэн Шэнэхээнэйнгээ сэбэрхэн агаараар сээжэ дүүрэн амилжа, булган талын һэрюухэн һэбшээндэ торнижон, хоолойнгоо шадалые мориной нюрган дээр шалган һорижо, талын зэрэлгээн соогуур аялгаяа сууряатуулжа ябаһан дуушанай – Бүтидэй Дондог-Сэрэнэй бэеэ дааһан тоглолтодо хүрэлсэжэ ерэһэн танхим дүүрэн харагшадтаа амар мэндэеэ айладхаад, Буряадай Гүрэнэй дуун болон хатарай үндэһэн «Байгал» театрай энэ үдэшэ харагшадтаа дурадхаһан нааданда үдэр тутамай ажал хэрэгээ нэгэ бага орхижо, уянгата буряад аялгаараа шэхэеэ шэмэглэн, сэдьхэлээрээ сэнгэжэ, амгалан тайбан амархыень уряалба.

Тоглолтын нэгэдэхи хахадта  тайзан дээрэ «Байгал» театрай Чингис Павловай нэрэмжэтэ буряад арадай хүгжэмэй зэмсэгүүдэй шуулга бүхы дуушадтаа наадажа гараа. Шуулгые хүтэлэгшэ, Буряад Уласай уралалай габьяата ажал ябуулагша Жаргал Тогтонов.

Бүтидэй Дондог-Сэрэнэй түрэһэн, үндыһэн тоонтонь Шэнэхээн нютаг. Буряад орон ерэһээр, «Байгал» театртай хуби заяагаа холбожо, Оросой Холбоондо ажалайнгаа намтар эхилһэн юм. Тиимэһээ энэ үдэшэ дуушадшье олон, дуунуудшье байгаа. Буряад арадай дуунууд, тиихэдэ дунда наһанһаа саашаа, аха наһатан хүрэтэр харагшадай шагнажа эрэ болоһон буряадаймнай эрхим дуунуудай зэдэлхэдэ, харагша бүхэн үнгэрһэн ябадалаа дуунай аялгатай, үгэнүүдтээ холбон дурсажа, эгээ энээгээрээл хоёр сагай туршада тайзан танхим хоёр нэгэн болонхой байгаал даа.

Энэ үдэшэ Дондог-Сэрэнээ дэмжэһэн «Байгал» театрай артистнар гэбэл: Буряадай арадай артистнар Ц. Аюшеева, С. Банчикова, Д. Балданцэрэн, Буряадай габьяата артистнар Б. Табхаров, Д. Дашинорбоев, артистнар Г. Жалсанова, Э. Жамьянова болон бусад, тэрээн дээрэ үшөө театрай хатарай ехэ бүлэг.

«Шэнэхээнэйнгээ булган талын дэбисхэр дээрэ мүндэлһэн, арадайнгаа аялга, дуунуудые эжын һүмбэйтэй бэедээ шэнээһэн, эхэ орон, арад түмэндөө хизааргүй ехэ хайратай Бүтидэй Дондог-Сэрэнэй абьяас, бэлиг шадабаринь үдэрһөө үдэртэ баяжахань болтогой! Хүхэ мүнхэ Тэнгэриһээ заяатай хүхэ толбото монгол угсаатанай, хүхэ нюргата буряад арад түмэнэйнгөө хии морин – хүсэтэ һүлдые дээгүүр үргэжэ ябагша хатарша, душа хүбүүд басагадтаа уран бүтээлэй үндэр амжалтануудые хүсэе!», – гэжэ тоглолто хүтэлһэн Жаргал Бадмаевай эдэ үгэнүүдээр дүүргэеэ даа.

14 Декабря 2015 

Автор: Николай Шабаев