14 Февраля 2016

Сэсэг, Сэржэна Бадмаеванууд

«ТАЛААР БАЯН ЗЭДЭМНАЙ ТАЛААН, ЗОЛТОЙ БАЙГААСАЙ!»

Фото из https://vk.com/id165852395?z=photo165852395_344823374%2Fphotos165852395

Түрэһэн дайда, түрэл тоонто гээшэ хүнэй ажабайдалда айхабтар ехэ нүлөөтэй, илангаяа зохёохы ажалтанай одо заяаень үргэжэ, эхилһэн хэрэг бүхэнииень дүнгэлсэжэ, хаража, манажа байдаг юм гээ.

Эгээл тиимэһээ буряад гарбалтан эхэ эсэгэеэ үргэн хүндэлжэ, алдар нэрыень арад түмэн соо нэрлүүлжэ, түрэл нютагаа хүндэлжэ, энээнэйнгээл аша буянгаар алтан дэлхэй дээрэ амгалан, жаргалтай тайбан ябагдана гэжэ мэдэрхэ ухаантай юм. Эгээл тиимэ нангин мэдэрэлтэй залуу зохёолшо Сэсэг Бадмаева байд гээд лэ удхаараа һонирхолтой дуунуудай үгэнүүдые бэшээд, тэрээндээ хүгжэмшэдтэ аялга бэшүүлжэ, өөрөөшье аялга тааруулаад, гоёор дуулажа ябадаг хүн юм. Сэсэгэй үгэнүүд дээрэ Бадамгаравын Наранбаатар, «Байгал» театрай хүгжэмшэн Баттүвшинэй аба Балданцэрэн, манай Буряадай залуу хүгжэмшэд аялга хүгжэм зохёоһон байдаг. Үнгэрһэн жэлдэ түрэл аймагайнгаа бүхы дуушадые эблүүлжэ, нютаг нугануудаа магтаһан дуунуудай ехэ үдэшые Буряад театр соо эмхидхээ бэлэй. Тэндэ Сэсэгэй үгэнүүд дээрэ түрүүшынхиеэ зэдэлһэн дуунай үгэнүүдээр энээхэн мэдээсэлээ нэрлээбди, тэрэ дуун соо иимэ һайхан үгэнүүд байха, анхарагты, үнэн сэдьхэлһээ нютагаа магтан түүрээһэн хүн хэлэхэ үгэнүүдээ олонол ха юм:  

«…Талаар баян Зэдэмнай

                                               Талаан, золтой байгаасай!

Үндэр солоо дуудажа,

                                               Үнэр баян суугаасай!

Сайхан Зэдэ тоонтоёо

Цэгнэн, дуулан магтая!

Сайхан Зэдэ тоонтоёо

Сэдьхэн, гамнаж явая даа!»

Иигээд хэдыхэн хоногһоо Буряад оромнай Шэнэ жэлээ угтахань. Бишэн жэлээ угтажа байһан арад зондоо Сэсэг Бадмаева дахин лэ шүлэгэй мүрнүүдээр хандажа, энэ удаа тэрэ үгэнүүдээ өөрөө аялгын хэб соо оруулжа, Сэржэна басагантайгаа дуулабад гээшэ. Орожо ерэһэн Шэнэ жэлдэ, саашадаашье олон олон жэлнүүд соо зохёохы үндэр амжалта туйлажа, азатай, жаргалтай ябыт даа, зохёохы бэлигтэй эжы басаган хоёр! Шагнагты, Сэсэг Сэржэна хоёрой дуулаһан Сагаан һарын шэнэ дуун:

НЭГЭН ШЭНЭЭР АМАР МЭНДЭ!

                                               Үгэнь болон хүгжэмынь

Сэсэг Бадмаевагай

Удам, угаа холбодог

          Удхаар баян заншалтай,

          Улад зоноо эблүүлдэг

          Урдын һайхан наадамнай.

Хадагаар золголсожо, үреэлээ үреэлсэжэ,

Сэдьхэлээ сагааруулжа, сагаалыт, арад зомной!

Дабталга:     Сагаан һараар, Сагаалганаар

                       Амар мэндэ! Мэндэ амар!

                       Шэнэ жэлээр, нэгэн шэнээр

                       Амар мэндэ! Мэндэ амар!

Сагаан эдеэ дэлгэжэ,

         Аха дүүнэр сугларба.

         Сагай хүрдын удхатай,

         Ёохор наадан нэербэ.

Хадагаар золголсожо, үреэлээ үреэлсэжэ,

Сэдьхэлээ сагааруулжа, сагаалыт, арад зомной!

Дабталга:     Сагаан һараар, Сагаалганаар

                       Амар мэндэ! Мэндэ амар!

                       Шэнэ жэлээр, нэгэн шэнээр

                       Амар мэндэ! Мэндэ амар!